BATILILAŞMA SÜRECİNDE İSTANBUL’DA TASARIM VE DIŞ MEKANLARDA DEĞİŞİM VE NEDENLERİ

İstanbul içinde, toplumda, batılılaşmanın bir özelliği olan Avrupa’ya benzeme çabasıyla ‘daha büyük’ ve ‘daha anıtsal’ yapı yapma istemi olduğu kanısına karşı, gerçekte Tanzimat döneminde yol genişliklerinin ve kat yüksekliklerinin kısıtlanmış oldukları görülmektedir. Bu durum, 19. yüzyıl süresince kent mekanlarında, sürekli büyüme ve anıtsallaşma yerine, geleneksel dokunun yitirilmesiyle sonuçlanan, farklı orantıların ve yeni geometrik düzenin getirmiş olduğu özel bir gelişme çizgisi belirlemektedir. Yüzyılın sonlarında bir ölçek kargaşası boyutlarına varacak olan bu gelişme içinde, Tanzimat sonunda, batılılaşmanın dolaylı ancak kalıcı olan etkileriyle, orantılarla birlikte ölçek te değişime uğramış, kişi boyutlarına oranla mekan tanımları ve algılamaları güçleşmiş, fiziksel çevre değişime uğramıştır.