PİR SULTAN ABDALLAR

Günümüzde Pir Sultan yanlış tanıtılıyor ve yanlış yorumlanıyor. Buna sebep de ayrı ayrı görüş , düşünüş ve ifadeye sahip olan bu altı şairin -isim benzerliği dolayısıyla bütün deyişlerinin kendisine mal edilmesidir. Hatta Hatayi, Kul Himmet, Teslim Abdal ve XIX. yüzyılın müfritlerinden Derviş Ali ile Sefil Ali’nin Padişah II. Mahmut’u cephe alan deyişlerinin onunkilere karıştırılıp ve sonunda yazarın da, okuyucunun da içinden çıkamayacağı bir duruma getirilmesidir.

Kitaplarda ve dergilerde sık sık, ” bu deyişi Pir Sultan nasıl söylemiş olabilir? İnsan kendi ölümünü ve ölümünden sonraki durumu anlatabilir mi? Mutlaka bir başkası söylemiş olmalı…” gibi tereddütler çoğalmaya başladı. Evet… o deyişler Pir Sultan’ın değildir. Öyleyse kimin?

Boratav ve Gölpınarlı bu konuyu ele alıp açıklığa kavuşturmak istediler. Bazı deyişlerin Pir Sultan’a ait olmadığını ileri sürdülerse de, hangi deyişin, hangi şaire ait olduğunu belirtmediler. Öztelli bu meseleyi bilmemezlikten geldi. Eyüboğlu ise Pir Sultan’ın şiirleri değil, Pir Sultan geleneği demeyi tercih etti. Diğer kitaplar ise bu kaynaklardan alınmış bilgileri aynen yahut özet halinde tekrar etmekteler.

Özetlersek, bugüne kadar Pir Sultan adıyla yayımlanan şiirlerin hepsi bu şaire ait değildir. Aynı tapşırmayla söyleyen başka aşıklar da vardır.

Yaptığım araştırmalar neticesinde altı tane Pir Sultan saptadım.

1- Banazlı şairin tapşırması “Pir Sultan”dır. 2- Merzifon veya Çorum yöresinden olduğunu tahmin ettiğim şairinki “Pir Sultanım Haydar” 3- Artova’nın Daduk köyünden olup Pir Muhammed’in “babam” dediği “Abdal Pir Sultan” 4- Aruz ölçüsüyle yazılmış deyişlerin sahibi “Pir Sultan Abdal” 5- Pir Sultan’dan sonra yaşayıp, onun asılmasına dair deyişler söyleyen “Pir Sultan Abdal” 6- Bir de asıl adının Halil İbrahim olduğunu belirten “Pir Sultan Abdal”. Bu sayı eksilmez, daha da çoğalabilir.

Bu kitap üç bölümden oluşuyor. Birinci bölümde hayatları ve edebi kişilikleri incelendi, ikinci bölümde deyişleri yer aldı, üçüncü bölümde ise a) şüpheli deyişler, b) başkasının olup ta şairlerimize mal edilenler, c) eksik veya anlamsız olanlar birer birer gösterildi. Ayrıca kaynaklar, sözlük ve dizin